در گفت و گو با کاندیدای شورای شهر تهران؛ دکتر هما فلاح تفتی: شهر سالم و خلأ مدیریت زنان در حوزه شهری

المیرا یزدانخواه: برای معرفی دکتر هما فلاح تفتی، مدیر کل آموزش‌وپژوهش سازمان تأمین اجتماعی نیازی به زیر و رو کردن شناسنامه کاری اش نیست. در حوزه درمان همه او را می‌شناسند. دست کم، در حوزه درمان استان تهران که فردی شناخته شده است و در همان ملاقات‌های اول متوجه می‌شوید که او از جمله بانوان فعال در حوزه سلامت، درمان و تأمین اجتماعی است که ایده‌های نوین و گوناگونی به ویژه در بعد مشارکت و مسئولیت‌پذیری زنان در امور شهری دارد و به بیانی ساده‌تر در همان نگاه اول به خوبی می‌توان دریافت که او نمونه واقعی یک بانوی ایرانی در زندگی خانوادگی و اجتماعی است. دکتر هما فلاح تفتی بعد از اتمام تحصیلاتش در رشته‌ پزشکی، سال 1376 به استخدام سازمان تأمین اجتماعی در آمد. چند سالی در کار مسئولیت‌های اجرایی و ریاست بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مختلف و مدیریت‌های ستادی بود اما کم کم به سمت علاقه واقعی خود یعنی آموزش و پژوهش کشیده شد و تا به امروز با سربلندی در این کرانه باقی است.

  وی در مدت 16 سال که در سمت‌های درمانی، اجرایی و مدیریتی بوده است پله‌های ترقی را یکی بعد از دیگری طی کرد طوری که اکنون در کارنامه کاری‌اش از عضویت در کمیته مدیریت بحران شهرداری تهران تا مسئولیت و فعالیت در کمیته‌های بیمارستانی و اعتبار بخشی بیمارستانی به چشم می‌خورد و عناوین دیگری چون ریاست اداره کلینیک مربوط به امور پزشکان، پرستاران و پیراپزشکان، مسئولیت نظارت و ارزشیابی استانداردهای درمانی، نماینده تحول اداری و بهره‌وری، مسئول طرح تکریم ارباب رجوع (نماینده استانداری) و مسئول بازرسی و پاسخگویی به شکایات درمانی استانداری تهران، عضو کمیته دارو و درمان، عضو کمیته بهداشت و کنترل عفونت، عضو کمیته ارزشیابی بیمارستان‌ها و رئیس شورای پزشکی را هم درکارنامه خود دارد.

کسب عنوان دستگاه قابل تقدیر برای اداره کل درمان استان تهران در یازدهمین یادواره کشوری شهید رجایی (استانداری تهران) در سال 1387 وکسب عنوان دستگاه برگزیده استان (اداره کل درمان استان تهران) در سیزدهمین یادواره کشوری شهید رجایی (استانداری تهران) در خرداد 1389 از دستاوردهای وی در زمینه اعتلای مرکز تحت مدیریتش در حوزه درمان و تأمین اجتماعی است. اما نام دکتر هما فلاح تفتی بیشتر با ارائه طرح‌ها و برنامه‌های ارزشمندش در خصوص ارزیابی شاخص‌ها، استانداردسازی و ارزشیابی بیمارستانی و مجموعه طرح‌های آموزشی و پژوهشی ریز و درشت دیگر، بارها بر سر زبان متخصصان حوزه درمان و تأمین اجتماعی افتاد. اینکه چه چیزی بهانه گفت‌وگو با این بانوی فعال شد، همان سهم برابر مشارکت و حضور زنان ایرانی در حوزه مدیریت شهری است که بحث آن، با کاندیداتوری دکتر هما فلاح تفتی جهت عضویت در شورای شهر تهران این روزها داغ تر شده است. دکتر فلاح تفتی از طرح‌ها و پیشنهادات خود با عنوان «شهر سالم و خلأ مدیریت زنان در حوزه شهری» این چنین می‌گوید: خلأ مدیریت زنان در حوزه امور شهری به این معناست که جایی از مدیریت شهری خالی مانده است.

این خلأ مدیریتی باعث شده که این حوزه درحد بسیاری ضعیف شود و در حال حاضر مدیریت جدیدی جایگزین نشده است. البته در بخش‌هایی شاهد حضور زنان در عرصه‌های امور شهری هستیم ولی به نظر می‌رسد که بیشتر آنها تشریفاتی هستند. وی ادامه می‌دهد: نقش اساسی زنان در عرصه‌های مهم و تأثیرگذاری چون: بافت‌های فرسوده و تاریخی، مبلمان شهری ، ورزش و سلامت جامعه محرز است اما جامعه بانوان و همچنین سلامت سالمندان و کودکان در حوزه شهری و... نادیده گرفته شده و تنها از ابزار شعاری آن استفاده می‌شود. بنابراین، جامعه‌ شهری از یک بافت مدیریتی قدیمی و فرسوده برخوردار بوده که جایگاه زنان در این بدنه فعلی مدیریتی، خالی است.

مدیرکل آموزش و پژوهش سازمان تأمین اجتماعی می‌افزاید: ما هنوز با آهنگ رو به رشد حضور زنان در عرصه‌های مدیریتی هم‌قدم نشدیم و این ناهماهنگی باعث بروز سهم حضور تشریفاتی آنان در این قبیل عرصه‌ها شده است و متاسفانه این مسئله سال به سال نیز افزایش می‌یابد. این به آن دلیل است که خواست درونی ما خ حضور بیشتر زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی از جمله امور شهری بوده و همواره سعی شده با حضور بیشتر در عرصه‌های اجتماعی بروز یابند ولیکن در عمل هنوز هم شاهد حضور اندک زنان در این قبیل عرصه‌ها هستیم.

اگر بخواهیم این مسائل را برطرف کنیم، باید از بنیاد و اساس، تغییراتی ایجاد شود تا ما را از سهم حضور تشریفاتی بیرون آورد. به گفته دکتر فلاح تفتی اصطلاح پروژه شهر سالم، اصطلاحی جدید است که امروزه رویکرد شهر سالم را به عنوان یکی از رویکردهای غالب در مطالعات جامعه شناسی شهری و روستایی و حتی در مقیاس ملی مطرح می‌کند. این رویکرد از بعد زیست محیطی، سلامت جامعه، محیط زندگی فردی و اجتماعی، رفاه اجتماعی و... به بررسی کیفیت زندگی افراد یک جامعه می‌پردازد.

وی همچنین می‌افزاید: شهرها بارزترین محیط زندگی انسان به شمار می‌روند و زندگی در شهر سالم از حقوق و مطالبات شهروندان محترم محسوب می‌شود. شهر سالم عرصه ظهور سیاست‌های هماهنگ اجرایی به دست مردم و در جهت تأمین محیطی سالم برای رشد استعدادها و خلاقیت‌ها و فضایی مناسب برای تأمین سلامت شهروندان است. سازمان جهانی بهداشت شاخص‌هایی را برای شهرهای سالم در سه گروه عمده تعیین کرده است که یکی از این گروه‌ها شاخص‌های بهداشتی است.

از مهم‌ترین شاخص‌های بهداشتی می‌توان به پوشش واکسیناسیون، تعداد مرگ ومیرزنان، تولد نوزادان با وزن کم، امید به زندگی، مرگ و میر نوزادان، کیفیت تغذیه و برنامه‌های آموزشی سلامت اشاره کرد. وی همچنین نقش شهروندان را در دستیابی به این اهداف مؤثر می‌داند و می‌گوید: در این زمینه باید توجه داشته باشیم، در یک اجتماع سالم همواره این باور وجود دارد که نبود بیماری به تنهایی نمی‌تواند مبین یک شهر سالم باشد بلکه شهروندان یک شهر سالم باید از یک قابلیت و کیفیت زندگی بالا برخوردار باشند.

به بیان دیگر معتقدم یک شهر خوب را شهروندان خوب می‌سازند. وی در پاسخ به این سؤال که تأمین این شاخص‌ها وظیفه کیست و آیا می‌توان گفت وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی تنها متولی تأمین و ارتقای این شاخص‌هاست یا می‌توان با دید تعاملی، مداخله سایر سازمان‌ها را در تصمیم‌گیری و اجرای فرآیندهای ارتقایی شاخص‌های ذکر شده مؤثر دانست می‌گوید: بله یقینا با نگاه به استاندارد اعتبار بخشی ملی ایران که به عنوان الزام توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌های زیر پوشش ابلاغ شده است می‌توان مصادیق شاخص‌های ذکر شده را یافت. برخی از استانداردهای ابلاغی که نیاز به تعامل بین ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف به‌خصوص شورا یاری محله، شهرداری و شورای شهر را دارد،

به دلیل اهمیت موضوع در استاندارد اعتباربخشی سه بخش بهداشت، کنترل عفونت و مدیریت پسماند به صورت مجزا ارزیابی می‌شوند. شاید در نگاه سطحی این استاندارد را مختص بیمارستان بدانیم ولی با یک نگاه فراگیر و اعتقاد به این مطلب که بیمارستان هم عضوی از جامعه شهری است، نقش این استاندارد در سلامت شهر بیشتر مشخص می‌شود و تعامل متقابل بین تمامی سازمان‌ها و بیمارستان‌ها از نکات ضروری است.

وی به برخی از سرفصل‌های این استاندارد که مقوله بهداشت در سطح شهر را زیر مجموعه قرار می‌دهد اشاره کرد و افزود: کنترل کیفیت آب، جمع‌آوری و دفع فاضلاب، کنترل حشرات و جانوران موذی تفکیک، جمع‌آوری، حمل، نگهداری و بی‌خطرسازی پسماندها و رعایت بهداشت، برای تمام مراجعان و کارکنان بوده و مهم‌ترین قسمت‌های ابلاغی در بهداشت، کنترل عفونت و مدیریت پسماند است که با تعامل بین مسئولان بهداشتی درمانی و سازمان‌های ذی‌نفع و مداخله شورایاری محله، شهرداری و شورای شهر می‌توانند در مدیریت این فصول مهم نقش عمده‌ای را در سلامت شهر ایفا کنند. با مشارکت در برنامه‌های آموزش عمومی بهداشت می‌توانند در ارتقای شاخص‌های کلیدی گفته شده موثر باشند یا با تسهیل و مشارکت در راه‌اندازی دستگاه‌های بی‌خطرساز زباله‌های بیمارستانی، حمل صحیح زباله‌های بیمارستانی، کنترل حشرات و حیوانات موذی محیط خارج بیمارستان و... گامی در راستای ایجاد شهر سالم برداشته شود.

در اعتبار بخشی سازمان‌ها می‌توانند به جای تهدید به عنوان فرصت در برنامه‌های استراتژیک بیمارستان باشند، مشارکت در اجرای استراتژی‌های ایمنی مثل مقاوم سازی بیمارستان‌ها و ایمن کردن محیط بیمارستان، مشارکت در برنامه‌های بحران،مشارکت در رعایت حقوق گیرندگان خدمت (کمک به بیمارستان‌های منطقه در تعیین نیازهای بومی، قومی،مذهبی،کمک به گروهای آسیب‌پذیر) و تعامل با مدیران ارشد جامعه از جمله استانداردهای اعتباربخشی عمده در این بخش است.

دکتر فلاح تفتی، از اقدامات اخیرخود برای بی خطر سازی زباله‌های بیمارستانی با توجه به تجربه مدیریتی در سطح بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به ویژه در بیمارستان تأمین اجتماعی شریعت رضوی تهران می‌گوید: در سطح بیمارستان شریعت رضوی به ویژه در یک سال اخیراقداماتی نظیر نصب دستگاه بی‌خطر ساز زباله، تدوین استراتژی‌های ایمنی، راند مدیریت ایمنی، اجرای مانور بحران، شرکت در جلسات شهرداری (کمیته مدیرت بحران) برگزاری دوره‌های آموزشی ایمنی، تعامل با وزارت بهداشت درخصوص تربیت ارزیاب در راستای استانداردهای اعتبار بخشی، آموزش کارکنان درخصوص دفع پسماندها، تدوین خط مشی‌ها و روش‌های کنترل عفونت، تدوین خط مشی‌ها و روش‌های مدیریت پسماند، تدوین خط مشی‌ها و روش‌های بهداشت محیط، تشکیل تیم RCA در بیمارستان و تحلیل ریشه‌ای خطاهای پزشکی و درمانی و... همچنین بازسازی سردخانه زباله بیمارستان شریعت رضوی را انجام دادیم که تمامی این اقدامات تنها بخشی از اقداماتی است که در راستای مدیریت پسماندها و بی‌خطرسازی زباله‌های بیمارستانی در آن مرکز درمانی انجام شد.

مدیرکل آموزش و پژوهش سازمان تأمین اجتماعی در پایان می‌افزاید: در آستانه یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و چهارمین دوره انتخابات شورای اسلامی شهروروستا، بنا برتوصیه بزرگان دینمان ازجمله رهبر فقید و بنیانگذارجمهوری اسلامی ایران و همچنین مقام معظم رهبری و دیگر مراجع تقلید که حضور مردم درصحنه دفاع از آرمان‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را یک امر واجب و تکلیف شرعی می‌دانند، من یقین و باور دارم آنچه امروز در پرتو تلاش و به پشتوانه حضور همه‌جانبه مردم همواره حساس و سرنوشت‌ساز است، پایه‌های اولیه و مستحکمی برای گسترش روز افزون توجه به حقوق شهروندی، عدالت‌محوری، آزادی و مردم‌سالاری است که آثار پربهای آن در فرداهای آینده، پدیدار خواهد گشت.

بنابراین، ما نیز به عنوان بخشی از جامعه بانوان ایرانی به سهم خود باید تلاش کنیم برای اصلاح امور و آبادانی شهر تهران از جنبه‌های مختلف در عرصه‌های مدیریت شهری، مدیریت عمران و شهرسازی، معماری شهری، ورزش شهروندی، حفظ محیط‌زیست، مبلمان شهری، در نهایت مدیریت شهر الکترونیک با هدف رشد و توسعه شهری، با ارائه جدیدترین تجربیات، مدیریت بحران و شهر الکترونیک، شهر سالم، اشتغال برای بانوان و پیگیری مطالبات سایر گروه‌های هدف از جمله بازنشستگان، کارگران، سالمندان، بیمه‌شدگان و... تجربیات و توانمندی‌های خود را در عرصه‌های مختلف شهری به اشتراک گذاشته و تبادل تجربیات کنیم.

بی‌گمان ارائه تجربیات مدیریتی، برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، صنعتی، فرهنگی و مذهبی، عمرانی، ورزشی و زیست محیطی در حوزه مدیریت شهری به دلیل خصوصیات ویژه و بی‌نظیری که دارد، تلاشی چندجانبه را از منتخبان شورای اسلامی شهر می‌طلبد و تحقق این اهداف زمانی محقق خواهد شد که این شهر در انتخابات حساس پیش رو بتواند اعضایی شایسته را فارغ از همه جناح‌بندی‌ها و دسته‌بندی‌های سیاسی و حذبی به شهروندان فهیم و مسئولیت پذیر خود معرفی کند. اعضای شایسته و مسئولی که مجری نیازها و خواسته‌های ولی نعمتان خود یعنی همه شهروندان عزیز اعم از جامعه کارگران، بیمه‌شدگان، بازنشستگان، اصناف و تشکل‌های صنفی و مدنی، روزنامه‌نگاران، پزشکان، پرستاران، ورزشکاران و... باشند، زیرا آسایش ناموس طبیعت است، همه به آسایش نیاز دارند، حتی گیاهان.
منبع: خورشید